In lụa hoạt động theo nguyên lý thấm mực in qua khuôn lưới rồi in lên vật liệu, dưới áp lực của dao gạt mực. Đó là một kỹ thuật in sử dụng phổ biến trong nhiều ngành công nghiệp. Vì vậy, ngay cả khi bạn chưa biết in lụa là gì? Bạn vẫn có khả năng đang sử dụng sản phẩm in lụa vào một thời điểm nào đó mà không hề nhận ra. Cùng tìm hiểu thêm về phương pháp in lụa ngay sau đây nhé.
Tóm tắt:
- In lụa là gì?
- Lịch sử ngành in lụa
- Dụng cụ in lụa cần có
- Phương pháp in lụa thế nào?
- Ưu điểm của phương pháp in lụa
- Các phương pháp in lụa hiện nay
1. In lụa là gì?
In lụa là kỹ thuật in dựa theo nguyên lý thấm mực qua khuôn lưới rồi truyền lên bề mặt vật liệu cần in, ngoại trừ những khu vực được bít lại bằng lớp keo chặn. Khuôn lưới được làm bằng nhôm hoặc gỗ, được bọc lớp lưới lỗ nhỏ ở mặt dưới. Mực in được gạt trên lưới bằng một lưỡi dao cao su, dưới áp lực của dao gạt, một ít mực sẽ thấm qua lớp lưới và in lên bề mặt vật liệu cần in. Để tăng độ dày đẹp của hình in, người ta in nhiều lớp mực chồng lên nhau(khoản 3-4 lớp).
Ban đầu, kỹ thuật in lụa được làm thủ công, sau này được làm tự động hóa bằng máy móc hiện đại, giúp nâng cao năng xuất và chất lượng hình in được tốt hơn.
2. Lịch sử ngành in lụa
In lụa lần đầu tiên xuất hiện vào thời nhà Tống, Trung Quốc (960–1279 sau công nguyên). Sau đó, du nhập đến các nước Châu Á khác như Nhật Bản và tiếp tục được cải tiến mới hơn.
Kỹ thuật in lụa khi mới ra đời, người ta sử dụng tơ lụa kéo căng trên khuôn gỗ, hình ảnh cần in được gắn dưới khuôn và sử dụng hồ keo để bít kín những chổ không muốn mực thấm qua. Với cách làm khuôn này, người xưa đã có thể sao chép được rất nhiều hình ảnh và in được trên rất nhiều chất liệu khác nhau. Đến năm 1925, kỹ thuật in lụa được sử dụng phổ biến tại các nước Châu Âu, sử dụng để in trên nhiều chất liệu khác nhau như: Giấy, vải, nhựa, thủy tinh, kim loại,…
3. Dụng cụ in lụa cần có
In lụa là kỹ thuật in được dùng phổ biến nhất tại các công ty in và được sử dụng để in trên hàng loạt sản phẩm khác nhau. Nó đã được sử dụng phổ biến từ rất lâu, trong nhiều lĩnh vực thương mại, nghệ thuật và chủ yếu được dùng để in hình ảnh lên quần áo, bao bì, túi giấy, gỗ, gốm sứ và các vật liệu khác.
Thiết bị in lụa bao gồm:
- Máy in lụa: Nó có thể là máy in thủ công hoặc máy in tự động. Tuy nhiên, máy in tự động sẽ giúp quá trình in diễn ra nhanh và chính xác hơn.
- Mực in: Tùy vào vật liệu cần in, bạn có thể chọn giữa mực in gốc nước và mực in gốc dầu truyền thống.
- Màu in: Được chọn dựa trên thiết kế.
- Máy sấy: Đó có thể là máy sấy tay hoặc máy sấy bẳng tải. Nó sẽ giúp mực in trên vật liệu nhanh khô hơn.
- Một số dụng cụ cần thiết khác: Dao gạt mực, băng keo, tua vít,…
4. Phương pháp in lụa thế nào?
Để bắt đầu in lụa, người thợ in cần chuẩn bị một số vật liệu khác nhau.
- Bước 1: Tạo khuôn in lụa. Khuôn in được làm bằng gỗ hoặc nhôm, bọc một lớp lưới ở mặt dưới.
- Bước 2: Chụp bản in lụa. Vật liệu cần có là phim dùng để chụp bản, keo chụp bản, bột bắt sáng và máng trang keo. Thợ in sẽ tiến hành pha keo với một ít bột bắt sáng, phủ một lớp mỏng lên bề mặt lưới in và sấy khô(trong điều kiện ánh sáng yếu). Sau đó dán tấm phim(giấy scan hoặc phim nhựa) dùng để chụp bản lên khuôn và đặt trên bàn chụp bằng kính, có ánh sáng mạnh bên dưới trong 2-3 phút. Sau đó xịt nhẹ bằng vòi nước, phần keo bị chiếu sáng sẽ cứng lại, còn phần keo được che bởi phim chụp bản sẽ tan trong nước, giúp làm rỗng hình cần in trên bảng in. Sau đó sấy khô đem đi sử dụng.
- Bước 3: Pha mực in lụa. Mực in được pha hoàn toàn thủ công, loại mực in phải phù hợp với chất liệu cần in.
- Bước 4: Tiến hành in lụa. Để tiến hành in, thợ in sẽ canh tay kê, định vị khuôn in trên sản phẩm. Sau đó đổ mực in lên khuôn và tiến hành in trên sản phẩm.
- Bước 5: Tẩy bản in. Sau khi in xong, thợ in sẽ tiến hành rửa bản in sạch sẽ và để dành cho lần in sau.
5. Ưu điểm của phương pháp in lụa
Trong kỹ thuật in lụa, được khuyến khích sử dụng tối đa 4 – 5 màu. Đặc biệt, phương pháp in này rất có lợi khi in những đơn hàng lớn vì nó giúp tiết kiệm chi phí hơn hẳn so với các phương pháp in khác. Dưới đây là một số ưu điểm nổi bật của in lụa:
- Màu sắc tươi sáng, khả năng hiển thị cao: Mực in lụa cho phép in dày hơn, màu sắc hình in hiện thị sắc nét, rực rỡ, dễ nhìn thấy. Đặc biệt, ngay cả đối các vật liệu tối màu, hình in lụa vẫn có thể hiện thị một cách hoàn hảo.
- In được trên mọi màu sắc quần áo: Điều tuyệt vời là mực in không thấm vào vải. Điều này có nghĩa là không có sự hấp thụ màu, vì vậy, bạn có thể in được trên bất kỳ màu sắc quần áo nào mình muốn.
- Chất lượng tốt giá rẻ: So với các phương pháp in chuyển nhiệt, in decal, in pet,… Thì mực in lụa có độ bền cao, màu sắc tươi sáng, có thể tạo ra vô số mẫu thiết kế chỉ bằng 4 màu cơ bản CMYK. Đặc biệt, khi in số lượng lớn, sẽ giúp tiết kiệm được rất nhiều chi phí, thời gian hơn hẳn so với các phương pháp in hiện đại khác.
- Độ bền cao: Hình in lụa có thể chiu được ngay cả khi bị giặt rửa mạnh nhất. Đồng thời rất ít bị phai màu sau thời gian sử dụng.
- In được trên nhiều vật liệu: In lụa có thể thực hiện trên nhiều vật liệu khác nhau như: Các loại vải may quần áo, tạp dề, giấy, gỗ, nhựa, thủy tinh, kim loại,…
6. Các phương pháp in lụa phổ biến hiện nay
In lụa bằng mực dẻo:
Phương pháp in lụa bằng mực dẻo thường được sử dụng phổ biến để in trên các vật liệu như: Vải thun, vải jean, kaki, nỉ, len,… Tùy vào chất liệu dệt vải khác nhau, người thợ in sẽ chọn loại mực dẻo phù hợp. Cách pha màu in mực dẻo khá đơn giản.
– Pha màu nhạt: 50% dẻo + 50% bóng + 1% chất chống dính đặc biệt + cốt màu(10-20%). Lưu ý: Không nên pha 100% dẻo vì sẽ tốn rất nhiều màu để pha ra màu ưng ý. Với màu trắng màu trắng thì pha 95% dẻo + 5% bóng.
– Pha màu đậm: 70% bóng và 30% dẻo + cốt màu. Lưu ý: Cách pha này phù hợp để pha màu đỏ, tím, xanh đen, xanh đậm. Tuy nhiên, màu đen thì nên pha 95% bóng + 5% dẻo + cốt màu.
In lụa bằng mực nước:
Mực in nước hay còn gọi là in chướng(hồ nở), khi pha với nước sẽ trương nở lên 20-50 lần tùy theo từng loại, công thức pha mực in nước như sau:Chướng A200 1kg + 18 lít nước(nếu là chướng Anh thì 1kg pha 58 lít nước) + 5 lít binder(bin mỹ) làm một thùng to(thời gian sử dụng 2 năm), ngâm 2-6 ngày để chướng có thời gian nở.
– Khi in sẽ múc ra một ít pha với một ít fixer và cốt màu để in nhé. Lưu ý: fixer giúp màu bám lên vật liệu.
– Ví dụ: 1kg chướng A200 + 18 lít nước + 5 lít binder(bin mỹ) + 0.5 lít fixer + cốt màu( khi nào in mới pha, không quá 10%).
– Lưu ý: Mực in nước chỉ in trên vải sáng màu, không in được trên vải màu đậm vì màu in sẽ chìm trong vải.
– Ưu điểm: của in mực nước là in liên tục, không cần phải sấy khô mới in được. Nhược điểm: Màu in sẽ giảm độ đậm khoản(30-50%) sau khi khô và không in chồng màu được, vì vậy cần in test trước nhé.
In mực nổi:
Tương tự như cách in mực dẻo, người thợ in sẽ sử dụng dẻo đã pha sẵn phụ gia nổi để in lên vải, sau đó đem ép nhiệt 3-5 giây để hình in nổi lên(phồng lên) trên vải.
In nhũ, kim tuyến:
Khá đơn giản, thợ in sẽ pha keo in nhũ với nhũ(đồng, vàng, kim tuyến,…) để tạo ra hỗn hợp màu in, sau đó in trược tiếp lên vải. Tùy vào độ mịn của nhũ mà người ta sử dụng mắc lưới to nhỏ phù hợp.
In mực plastisol:
Đây là loại mực dầu cao cấp, chuyên sử dụng để in trên đồ thể thao. Độ bám dính của mực plastisol cao hơn hẳn so với mực dẻo thông thương. Cách in mực plastisol cũng tương tự như in dẻo. Tuy nhiên, mực plastisol không khô ở nhiệt độ thường, cần phải gia nhiệt 160 độ C thì mực in mới khô.
Mực in cao:
Mực in cao cũng pha từ mực plastisol với 30% keo HD để tăng độ dày hình in. Thợ in có thể in trước bằng 100% keo HD, sau đó in phủ môt lớp màu bằng mực plastisol bên trên. Lưu ý: khuôn chụp in cao rất dày và khá tốn kém.
Mực in dầu.
Mực dầu thường được sử dụng để trên chất liệu cao su như: Áo mưa, bọc nylon, dép cao su,… Mực in dầu sẽ được pha thêm một chút phụ gia và in trược tiếp lên vật liệu. Lưu ý: Khuôn chụp in dầu cân phải sử dụng keo chụp đặc biệt sử dụng để in dầu.
Trên đây là bài viết chia về phương pháp in lụa là gì? Hy vọng rằng đã giúp bạn có thêm nhiều kiến thức bổ ích. Mời bạn ghé thăm website: đồng phục Song Phú để tham khảo thêm nhiều bài viết hay hơn nữa nhé.